วัดภูมินทร์ น่าน

วัดภูมินทร์ อำเภอเมือง จังหวัดน่าน ตั้งอยู่บริเวณข่วงเมืองน่านและถนนคนเดิน เป็นวัดสำคัญและสถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของจังหวัดน่าน วัดมีลักษณะที่สำคัญคือโบสถ์และวิหารถูกสร้างเป็นอาคารเดียวกัน วัดภูมินทร์สร้างขึ้นเมื่อราวปี พ.ศ. 2139 โดยเจ้าเจตบุตรพรหมมินทร์ เดิมชื่อ วัดพรหมมินทร์ ซึ่งเป็นพระนามของเจ้าเจตบุตรฯ ผู้สร้างวัด สันนิษฐานว่าในภายหลังได้เรียกชื่อกันเพี้ยนมาเป็นชื่อวัดภูมินทร์ในปัจจุบัน ภาพของวัดเคยปรากฏบนธนบัตรไทยรุ่นที่ 2 ราคา 1 บาท

พระอุโบสถจตุรมุข (พระอุโบสถที่ประกอบด้วยมุขสี่ด้าน) ของวัดแห่งนี้ กรมศิลปากรได้สันนิษฐานไว้ว่า เป็นพระอุโบสถจตุรมุขหลังแรกของประเทศไทย ภายในพระอุโบสถประดิษฐานพระพุทธรูปขนาดใหญ่ 4 องค์ หันพระพักตร์ออกไปทางด้านประตูทั้งสี่ทิศ หันเบื้องพระปฤษฏางค์ (หัวไหล่) ชนกันประทับนั่งบนฐานชุกชี ปางมารวิชัย นักโบราณคดีบางส่วนสันนิษฐานว่า แสดงถึงพระพุทธเจ้าองค์ต่าง ๆ คือ พระกกุสันธพุทธเจ้า ,พระโกนาคมนพุทธเจ้า ,พระกัสสปพุทธเจ้า และ พระโคตมพุทธเจ้า (พระพุทธเจ้าองค์ปัจจุบัน) ในขณะที่บางส่วนสันนิษฐานว่าสร้างขึ้นเลียนแบบลักษณะของพระพรหมสี่พักตร์ ซึ่งปรากฏในพระนามของผู้สร้างวัด คือเจ้าเจตบุตรฯ และกลุ่มสุดท้ายมองว่าสื่อถึงพรหมวิหาร 4 และได้รับการบูรณะครั้งใหญ่ในสมัยเจ้าอนันตวรฤทธิเดช เมื่อ พ.ศ.2410 ใช้ระยะเวลารวมเกือบ 7 ปี ซึ่งสันนิษฐานว่าในการบูรณะครั้งนี้ได้ทรงมีรับสั่งให้วาดภาพจิตรกรรมฝาผนัง (คำเมือง: ฮูบแต้ม) ภายในพระอุโบสถจตุรมุข ซึ่งรวมทั้งภาพที่มีชื่อเสียงเช่น ปู่ม่านย่าม่าน หรือ กระซิบรักบันลือโลกของ หนานบัวผัน ในส่วนของจิตรกรรมบนฝาผนัง ปู่ม่านย่าม่านนั้น ในยุคปัจจุบันนั้นก็ได้รับการดูแลบูรณะอย่างสม่ำเสมอ

ภาพจิตรกรรมฝาผนัง “ปู่ม่านย่าม่าน” นั้นได้ถูกตั้งชื่อจากศิลปินรุ่นหลังโดย อ.สมเจต วิมลเกษม ได้ประพันธ์บทกระซิบรักบันลือโลกไว้ว่า

“กำกูปี่ฮักน้อง จักฝากไว้ในน้ำ กะกลั๋วหนาว จั๊กไว้ปื้นอากาศกล๋างหาว กะกลั๋วหมอกเหมยซอนดาวลงมาคะลุ้ม จั๊กไว้ในวังข่วงคุ้ม กะกลั๋วเจ้าป๊ะใส่แล้วลู่เอาไป กะเลยเอาไว้ในอกในใจ๋ตั๋วจายปี่นี้ จั๊กหื้อมันไห้ อะฮิอะฮี่ ยามกูปี่หลับสดุ้งตื่นเววา”

ที่ตั้ง แผนที่และการเดินทาง https://goo.gl/maps/1msW6qiw6PGeVDoNA